13 tỷ USD cho giao thông Hà Nội là quá lớn’

Các chuyên gia giao thông cho rằng 260.000 tỷ đồng (tương đương 13 tỷ USD) chiếm hơn 20% GDP của Hà Nội là số tiền quá lớn và khó khả thi.
Chuyện sáng sáng hàng nghìn người mắc kẹt ở những tuyến đường nội đô như Nguyễn Lương Bằng, Ngã Tư Sở đã trở thành cơm bữa. Thậm chí Đại lộ Thăng Long, nơi giao với đường Phạm Hùng, Trần Duy Hưng, Khuất Duy Tiến, vốn được coi là trục hiện đại nhất VN vào giờ tan tầm cũng chật cứng. Đánh giá cao đề xuất “thay áo” cho hạ tầng giao thông Hà Nội, song không ít chuyên gia lo ngại về kinh phí đầu tư lên tới 13 tỷ đôla.

Tiến sĩ Khuất Việt Hùng, Trưởng bộ môn Quy hoạch quản lý giao thông vận tải, Đại học Giao thông Vận tải cho rằng, cần cân nhắc số vốn bỏ ra. Hà Nội cần 260.000 tỷ đồng trong 5 năm để giải quyết ách tắc giao thông tương ứng với số tiền mỗi năm là 52.000 tỷ đồng. Trong khi đó, GDP Hà Nội năm 2010 là 238.000 tỷ đồng. Nếu so sánh với GDP Hà Nội, thì số tiền chi cho hạ tầng giao thông mỗi năm sẽ bằng khoảng 22%.

Hiện nay, cả nước chỉ đầu tư cơ sở hạ tầng cho giao thông một số tiền bằng khoảng 3,5% GDP mỗi năm. Thông thường các nước trên thế giới, ngay cả trong giai đoạn phát triển nóng, cũng chỉ đầu tư cho giao thông khoảng 7-8% hoặc cao nhất là 10% GDP. Do đó, ông Hùng cho rằng Hà Nội bỏ ra số tiền chiếm tới hơn 20% GDP, gấp đôi các nước khác, gấp 6 lần cả nước là một con số kỷ lục.

“Nếu chi một tỷ lệ chiếm tới 22% GDP cho giao thông thì chúng ta sẽ không còn tiền để đầu tư vào các lĩnh vực khác như y tế, giáo dục, nhà ở… Hơn nữa, nguồn thu ngân sách của Hà Nội chỉ khoảng 60.000-70.000 tỷ đồng mỗi năm”, ông Hùng lo ngại.
Ông Hùng đề xuất, Hà Nội chỉ nên bỏ ra số tiền bằng khoảng 10% GDP cho giao thông. Trước mắt, hạ tầng ở những nút cổ chai cần được mở rộng như vành đai 2, đoạn Ngã Tư Sở đến cầu Vĩnh Tuy. Ông Hùng cho rằng, mỗi năm, Hà Nội chỉ nên tăng khoảng 5% diện tích mặt đường. Đến năm 2015 chưa có đường sắt đô thị, cần phải kiểm soát phương tiện cơ giới cá nhân, đặc biệt là ôtô. "Lượng ôtô vào nội đô quá nhiều. Giờ cao điểm, Hà Nội có thể thu phí đỗ ôtô cao hơn để hạn chế luồng ôtô vào thành phố", ông Hùng chia sẻ.

Ông Nguyễn Mạnh Hùng, Chủ tịch Hiệp hội vận tải ôtô cũng cho rằng cho rằng, trong hoàn cảnh cắt giảm đầu tư công như hiện nay thì việc huy động vốn lên tới hơn 3 tỷ đôla từ ngân sách nhà nước và thành phố không đơn giản. Ngoài ra, theo ông Hùng, việc kêu gọi vốn thi công đường cao tốc không được nhiều nhà đầu tư mặn mà vì thực tế khả năng hoàn vốn thấp. "Bangkok có tới 3 triệu ôtô, Seoul hơn 4 triệu ôtô, trong khi đó cả VN mới chỉ có khoảng một triệu ôtô. Lượng ôtô trên đường cao tốc không cao dẫn đến số tiền thu phí thấp nên chưa thu hút được nhiều nhà đầu tư", ông Hùng cho hay.

Ông Hùng cho rằng, Hà Nội phải căn cứ vào nguồn vốn tập trung cho các khu vực "cốt tử" như một số cây cầu dang dở và các đường quốc lộ nối từ Hà Nội tới Hải Phòng, Bắc Ninh, Hà Nam, Thanh Hóa thay vì tập trung vào một số tuyến đường của huyện.

Theo chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan, cần phối hợp giữa các bộ ngành trước khi nâng cấp hạ tầng giao thông. Bà Lan minh họa, giao thông chưa phối hợp được với các ngành liên quan nên đã có tình trạng nhiều tuyến đường như Hoàng Quốc Việt, Trần Hưng Đạo vừa làm xong thì “ông nhà đèn” lại đào tung lên để hạ cáp ngầm. Ngoài ra, chất lượng cơ sở hạ tầng chưa tốt, dự án xây dựng chưa bao lâu đã xuống cấp điển hình là Đại lộ Thăng Long.

“Nên chờ quy hoạch chung của thủ đô được thông qua trước khi trình đề án kế hoạch phát triển hạ tầng đô thị. Ngoài ra, cần phát triển theo hướng mở dần ra phía ngoài, giãn dân ở nội đô thì mới giảm sức ép dân số, bà Lan lo ngại.

Theo giải trình của Sở Giao thông Vận tải, số vốn bỏ ra từ ngân sách thành phố và trung ương lên tới hơn 3,3 tỷ đôla (khoảng hơn 65.000 tỷ đồng). Vốn ODA, BT, BOT và PPP khoảng 9,5 tỷ đôla (gần 200.000 tỷ đồng). Hà Nội cần vốn tập trung xây dựng các tuyến vành đai là khoảng 102.000 tỷ đồng, các trục chính đô thị hơn 50.000 tỷ đồng, quốc lộ hướng tâm 15.800 tỷ đồng... Ngoài việc phát triển đường vành đai, đường tỉnh lộ, Hà Nội còn dự kiến phát triển xây dựng một số trục chính của các huyện Ba Vì, Mỹ Đức, Sóc Sơn...

Ông Nguyễn Quốc Hùng, Giám đốc Sở Giao thông Vận tải cho biết, nguồn vốn sẽ được huy động từ nhiều kênh khác nhau, như ngân sách trung ương, thành phố và xã hội hóa... "Đề án mới đang trình sở ban ngành để xin ý kiến đóng góp. Tất cả ý kiến sẽ được Sở xem xét tiếp thu", ông Hùng nói.